هوش مصنوعی به سرعت در حال گسترش نفوذ خود در زندگی روزمره انسانهاست و اکنون به حوزه صنعت خودرو نیز وارد شده است؛ حتی اگر برخی افراد تمایلی به این تغییر نداشته باشند. فناوریهایی که تا چند سال پیش تنها برای اجرای فرمانهای صوتی ساده یا کار با منوهای سرگرمی داخل خودروها به کار میرفتند، اکنون در حال تبدیل شدن به سامانههایی گفتوگویی، هوشمند و کاملاً یکپارچه با عملکردهایی هستند که میتواند به شکل مستقیمتر و گاه مداخلهگرتر، با راننده و سرنشینان تعامل کند.
مدیرعامل شرکت فورد، جیم فارلی، اخیراً اهمیت این روند را مورد تأکید قرار داده و اعلام کرده است که دستیارهای مجهز به هوش مصنوعی در آیندهای نزدیک برای همه مشتریان ضروری خواهند بود. فارلی توضیح داده نسخه مورد نظر فورد، دیگر صرفاً یک دستیار صوتی معمولی نیست، بلکه سیستمی خواهد بود که بتوان با آن همانند یک همراه انسانی گفتوگو کرد.
ورود چنین فناوریهایی محدود به فورد نیست و شرکتهای متعدد در صنعت خودرو تلاش دارند با سرعت بیشتری دستیارهای هوشمند خود را عرضه کنند. از جمله شناختهشدهترین نمونهها میتوان به Alexa+ از شرکت آمازون اشاره کرد که به عنوان پیشرفتهترین و فعالترین دستیار هوش مصنوعی این شرکت معرفی شده است. با وجود این، عملکرد Alexa+ هنوز بدون ایراد نیست؛ برای نمونه، در یکی از گفتوگوهای روزمره، این دستیار در پاسخ به پرسش سادهای درباره وضعیت آبوهوا، بدون دلیل اعلام کرد برف در پیشبینیها وجود ندارد، آن هم در فصل تابستان.
در میدان رقابت میان خودروسازان، برخی شرکتها در حال طراحی شخصیتهای مجازی برای این دستیارها هستند تا ارتباط با کاربر، حالتی احساسیتر و دوستداشتنیتر پیدا کند. شرکت MINI نمونهای از این رویکرد را با معرفی «اسپایک»، سگ کارتونی متحرک خود که به عنوان دستیار هوشمند در خودرو عمل میکند، ارائه داده است. این شخصیت به عنوان «همسفر مجازی» توصیف شده و هدف آن ایجاد تعامل سرگرمکنندهتر میان راننده و خودرو عنوان شده است.
مرسدس-بنز نیز تکنولوژی مشابهی را توسعه داده و در سامانه جدید MBUX خود از یک آواتار زنده به شکل ستاره استفاده کرده است. افزون بر آن، مدل CLA این برند با بهرهگیری از دو فناوری بزرگ جهان هوش مصنوعی، یعنی ChatGPT و Google Gemini، به کاربران امکانات گستردهتری برای مکالمه، پاسخگویی و شخصیسازی تجربه رانندگی میدهد.
با وجود این پیشرفتها، پرسش اساسی همچنان مطرح است که آیا رانندگان واقعاً تمایل دارند دستیار یا همراه هوش مصنوعی را در خودروهای خود داشته باشند؟ بسیاری از رانندگان هنوز نیازی به این قابلیت احساس نمیکنند و ترجیح میدهند به روشهای سنتی رانندگی ادامه دهند. در مقابل، آزمایشهای صورتگرفته نشان میدهد که این دستیارها میتوانند مزایای عملی قابل توجهی ارائه دهند؛ از جمله وارد کردن مقصد در سامانه ناوبری، جستوجوی مکانهای نزدیک مانند پمپبنزین یا رستوران، یا اجرای فرمانهای ساده نظیر پخش نوع خاصی از موسیقی بدون نیاز به جستوجوی دستی. همچنین قابلیت کنترل تنظیمات خودرو با فرمان صوتی، بدون نیاز به برداشتن دست از فرمان، از جمله کاربردهای ایمنتر و راحتتر این فناوری است، هرچند این سامانهها هنوز در تشخیص دقیق جزئیات گفتاری دچار خطاهای جزئی هستند.
با افزایش تلاش خودروسازان برای تبدیل ارتباط انسان و خودرو به تجربهای مبتنی بر هوش مصنوعی، پرسش کلیدی باقی میماند: آیا مردم آمادهاند حضور یک شخصیت دیجیتال پرحرف یا الگوریتم گفتوگوگر را در کنار خود، در مسیر رانندگیهای آینده بپذیرند؟
نظر شما چیست؟