موتور دیزل که زمانی نماد دوام و صرفه در مسافتهای طولانی بود، اکنون بهتدریج از صنعت خودروسازی کنار میرود. حتی در اروپا، سرزمین اصلی و دیرینهترین پایگاه این نوع پیشرانه، تقاضا در سالهای اخیر سقوط چشمگیری داشته است. در اوایل دههٔ ۲۰۱۰، بیش از نیمی از خودروهای جدید فروختهشده در اروپا از نوع دیزلی بودند؛ اما پس از رسوایی بزرگ گروه فولکسواگن، روند سقوط آن آغاز شد. بر پایهٔ گزارش انجمن خودروسازان اروپا (ACEA)، تا ماه اوت سال جاری سهم خودروهای دیزلی در بازار خودروهای نو تنها به ۸٫۳ درصد رسیده است.
این کاهش عمدتاً نتیجهٔ راهبرد تازهٔ خودروسازان است که در واکنش به قوانین سختگیرانهتر زیستمحیطی، تولید موتورهای دیزل را کاهش داده و تمرکز خود را به توسعهٔ خودروهای هیبریدی و برقی معطوف کردهاند. با وجود این، شرکت اشکودا هنوز به موتورهای TDI خود وفادار مانده و در برخی مدلها مانند سوپرب از آن استفاده میکند. این خودرو که پرچمدار برند اشکودا محسوب میشود، اخیراً توانسته است با ثبت رکوردی جهانی نام خود را در کتاب رکوردهای گینس ثبت کند و بار دیگر بر جایگاه دیزل بهعنوان قهرمان بیرقیب بهرهوری در سفرهای طولانی تأکید ورزد.
میکو مارچیک، قهرمان 2025 رالی اروپا موفق شد با یک دستگاه اشکودا سوپرب استاندارد مسافتی برابر با ۲۸۳۱ کیلومتر را بدون هیچگونه سوختگیری پشت سر بگذارد. این خودرو تقریباً بهطور کامل استاندارد و بدون تغییر بود، اما برای کاهش مقاومت و بهبود مصرف انرژی از دو ویژگی استفاده میکرد: لاستیکهای کماصطکاک و فنرهای نسخهٔ اسپرتلاین که موجب کاهش ارتفاع خودرو به میزان ۱۵ میلیمتر میشد. جز این موارد، هیچ اصلاح فنی دیگری بر روی خودرو انجام نشده بود.
این رانندهٔ لهستانی پیش از آغاز سفر، باک ۶۶ لیتری خودرو را کاملاً پر کرد و در تمام طول مسیر با دقت و آرامش رانندگی کرد تا بیشترین بازدهی ممکن را به دست آورد. مسیر او از شهر لودژ در لهستان آغاز شد، از آلمان و پاریس عبور کرد و سپس از هلند و بلژیک گذشت و دوباره از طریق آلمان به کشور خود بازگشت. میانگین سرعت حرکت او در طول این سفر حدود ۸۰ کیلومتر بر ساعت بود. عملکرد مارچیک از این نظر شگفتانگیز بود که برخلاف عادت معمولش در مسابقات، در این سفر بهجای رانندگی پرتنش، با دقتی مثالزدنی خودرو را کنترل میکرد.
در پایان، سامانهٔ اندازهگیری نشان داد که میانگین مصرف سوخت سوپرب در این مسیر تنها ۲٫۶۱ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر بوده است؛ رقمی بسیار بهتر از عدد رسمی اعلامشده از سوی کارخانه یعنی ۴٫۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر. در بخشهایی از مسیر در خاک فرانسه، وزش باد موافق امکان ثبت مصرفی باورنکردنیتر یعنی ۲٫۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر را در مسافتی ۲۰۰ کیلومتری فراهم کرد. لاستیکهای کوچک ۱۶ اینچی، حالت رانندگی اقتصادی (Eco Mode) و وزن پایین ۱۵۹۰ کیلوگرمی خودرو از جمله عواملی بودند که به تحقق این رکورد کمک زیادی کردند.
خودروی مورد استفاده از نوع دیزلی، محور جلو و مجهز به گیربکس اتوماتیک دوکلاچهٔ هفتسرعته بود و پیش از این سفر حدود ۲۰ هزار کیلومتر کار کرده بود. مارچیک در طول مسیر هرگز از تمام توان موتور ۲.۰ لیتری TDI با قدرت ۱۴۸ اسب بخار و گشتاور ۳۶۰ نیوتنمتر استفاده نکرد. برای پیشبینی بهتر مسیر، خودروی پشتیبان چند کیلومتر جلوتر حرکت میکرد و اطلاعات مربوط به ترافیک و شرایط جاده را در اختیار او قرار میداد تا از شتابگیری یا ترمزهای ناگهانی پرهیز کند و رانندگی یکنواختی داشته باشد.
با وجود دستیابی به این دستاورد بزرگ، میکو مارچیک در نظر دارد این رکورد مصرف سوخت را باز هم جابهجا کند. هدف بعدی او پیمودن ۳۰۰۰ کیلومتر با یک باک سوخت است. به گفتهٔ او، این هدف دور از دسترس نیست، چراکه در سفر گذشته مسیر شامل سربالاییهای طولانی و دمای پایین شبانه در بخشهایی از آلمان بود که دما تا ۱ درجه سانتیگراد کاهش مییافت. وی باور دارد استفاده از گازوئیل مرغوبتر نیز میتواند شانس تحقق چنین رکوردی را بیشتر کند.
با این حال، سیاست گروه فولکسواگن، شرکت مادر اشکودا، حاکی از خروج تدریجی موتورهای دیزل از چرخهٔ تولید است. این نوع موتور تاکنون از مدلهای کوچکی مانند پولو و فابیا حذف شده و تنها در خودروهای بزرگتر از جمله گلف و اوکتاویا باقی مانده است. در صورت اجرای برنامهٔ اتحادیه اروپا مبنی بر ممنوعیت فروش خودروهای جدید با موتور درونسوز از سال ۲۰۳۵، پیشرانههای بنزینی و دیزلی برای همیشه از بازار خودروهای نو در اروپا حذف خواهند شد. با این روند، بعید نیست که موتور دیزل حتی تا نیمهٔ دههٔ آینده نیز در خودروهای سواری دوام نیاورد.
نظر شما چیست؟