زیرساخت‌های جاده‌ای در بسیاری از کشورها با مشکلاتی جدی مواجه‌اند. فرسودگی آسفالت، چاله‌ها و نقص‌های مختلف در مسیرها، رفت‌وآمد ایمن و راحت را برای رانندگان با چالش روبرو می‌کند. به ویژه با افزایش تعداد خودروها و تردد روزانه، آسیب دیدن و خراب شدن جاده‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است و پیش‌بینی دقیق تخریب‌های احتمالی، همواره کاری دشوار بوده است.
اخیراً شرکت جنرال موتورز اختراعی را به ثبت رسانده است که هدف آن آگاه‌سازی رانندگان از خرابی‌ها و آسیب‌های جاده‌ای است، پیش از آن‌که مستقیماً با آن‌ها روبه‌رو شوند. طبق اطلاعاتی که توسط GM Authority منتشر شده، این درخواست ثبت اختراع نخستین بار در پانزدهم دسامبر سال ۲۰۲۳ نزد اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا ثبت شد اما انتشار عمومی آن تا نوزدهم ژوئن ۲۰۲۵ به تعویق افتاد.
ایده اصلی این سیستم به کارگیری حسگرها و دوربین‌هایی است که روی خودروها نصب می‌شود تا داده‌هایی از قبیل جابجایی سیستم تعلیق، چرخش چرخ‌ها و لرزش‌های خودرو را هنگام حرکت جمع‌آوری کند. این اطلاعات همراه با تصاویری زنده از سطح جاده که شرایطی نظیر وجود چاله یا جمع شدن آب را نشان می‌دهد، توسط دوربین‌ها ثبت می‌شود. سپس تمامی این اطلاعات به کمک سامانه‌های تلماتیک و GPS تخصصی، به سرورهای ابری منتقل می‌گردد.
در مرحله بعد، سیستم جنرال موتورز با تحلیل این داده‌ها به هر مسیر یا بخش از جاده، امتیازی به نام «امتیاز نگهداری جاده» اختصاص می‌دهد که بیانگر کیفیت و وضعیت آن است. اگر امتیاز یک جاده از حد معینی پایین‌تر باشد، اطلاعات مربوطه می‌تواند برای رسیدگی و اقدام فوری در اختیار مقامات مسئول قرار گیرد.
بخشی از کاربرد این سامانه، ارائه پیشنهاد مسیر جایگزین به راننده از طریق ناوبری درون خودروست تا اگر مسیری در مسیر راننده مشکل داشته باشد، از آن اجتناب کند. هرچند جزئیات کامل این هماهنگی در سند ثبت اختراع ذکر نشده، اما انتظار می‌رود این سیستم به طور کامل با فناوری رانندگی خودکار Super Cruise جنرال موتورز که به زودی نقشه بیش از ۷۵۰ هزار مایل از جاده‌های آمریکا و کانادا را پوشش خواهد داد، هماهنگ باشد.
چنین طرحی نه‌تنها هوشمندانه و جالب‌توجه است، بلکه می‌تواند به طور بالقوه از هزینه‌های هنگفت مربوط به آسیب‌دیدگی خودرو در اثر کیفیت پایین جاده جلوگیری کند؛ به‌ویژه که شرایط فعلی بسیاری از جاده‌های آمریکا چندان مطلوب نیست.
در آغاز همین سال، انجمن مهندسان عمران آمریکا (ASCE) در ارزیابی خود به زیرساخت‌های این کشور نمره “C” داد، موضوعی که رسانه فورچون نیز به آن پرداخت. البته این انجمن هر چهار سال یک بار و با توجه به مجموعه‌ای از عوامل، از جمله وضعیت پل‌ها، سدها و جاده‌ها، این ارزیابی را انجام می‌دهد. نکته قابل‌توجه اینجاست که همین نمره “C” نسبت به ارزیابی قبلی اندکی بهبود یافته که این پیشرفت تا حد زیادی نتیجه سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری دولت بایدن در حوزه زیرساخت‌هاست؛ قانونی که از سال ۲۰۲۱ اجرایی شد.
دارن اولسون، رئیس هیئت تهیه این گزارش، از تأثیرات مثبت این سرمایه‌گذاری سخن گفته است: «ما شروع به دیدن نتایج مثبت کرده‌ایم، اما هنوز راه زیادی در پیش داریم. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، اقتصاد خود را کارآمدتر و قوی‌تر می‌کنیم و در عرصه جهانی نیز رقابتی‌تر خواهیم بود.»
البته تلاش‌های جنرال موتورز در زمینه ایمنی و راحتی جاده‌ها به همین یک اختراع محدود نمی‌شود. در ماه مه گذشته، این شرکت یک طرح ابتکاری دیگر با عنوان «ارزیابی سلامت روانی سرنشینان خودرو و ارائه راهکارهای مدیریت آن» به ثبت رساند؛ فناوری‌ای که اساساً هدفش پیشگیری از بروز عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرانه در رانندگان است و به کاهش شرایط ناگوار حین رانندگی کمک می‌کند.
همچنین در سال ۲۰۲۳، جنرال موتورز طرح دیگری برای ثبت اختراع ارائه داد که هدف آن کاهش تابش خیره‌کننده چراغ خودروهای روبرو از طریق استفاده از یک شیشه جلوی واقعیت افزوده و خودکار تار شونده است.
شایان ذکر است تاکنون هیچ‌یک از این فناوری‌ها به مرحله دریافت گواهی ثبت اختراع نرسیده‌اند، اما امید آن می‌رود که بخشی از این نوآوری‌ها به واقعیت بدل شود و در نهایت، زندگی و تجربه رانندگی را برای همه ارتقا دهد.
نظر شما چیست؟